Saatlik veya günlük ücret sistemi, uygulamada sıkça yapılan hatalara ışık tutmak ve ücret, prim, SGK hesaplamalarının doğru yapılabilmesi için tüm önemli noktaları sizler için bir araya getirdik.
Saatlik-Günlük Ücret Sistemi Nedir?
Saatlik-günlük ücret sistemi, bir işçinin yaptığı işe karşılık, fiilen çalıştığı gün veya saat üzerinden ücret alması esasına dayanır.
Bu sistem, özellikle mavi yakalı, vardiyalı, sezonluk ve esnek çalışma düzenindeki işçiler için uygulanır.
Bu sistemde işçi, her ay sabit maaş almaz.
Ay sonunda, o ay fiilen çalıştığı toplam gün veya saat sayısına göre maaş alır.
Ücret Belirlenirken Önemli Detaylar
• Saatlik ücret: Brüt aylık asgari ücret ÷ 225 saat
• Günlük ücret: Brüt aylık asgari ücret ÷ 30 gün
Bu hesaplamalar, hem bordro hem de SGK bildirimlerinde yasal alt sınırları belirler.
Hiçbir işveren, saatlik veya günlük asgari sınırların altında ücret belirleyemez.
İş Sözleşmesinde Detaylar Belirtilmeli
İş sözleşmesinde mutlaka ücret sisteminin açıkça belirtilmesi gerekir.
Mutlaka yazılması gerekenler:
• Saatlik ücretli ise → işçinin net veya brüt saatlik ücreti
• Günlük ücretli ise → işçinin net veya brüt günlük ücreti
• Aylık ücretli (maktu) ise → aylık net veya brüt maaşı
Bu bilgiler açıkça yazılmadığında, SGK denetimlerinde ciddi sorunlar ortaya çıkar.
Eksik bildirim, yanlış ücret hesaplaması, prim kaybı, işçi haklarına zarar ve idari para cezaları riski oluşur.
Özellikle 2024 yılı sonrası denetimlerde, bu konu artık ilk incelenen başlıklardan biridir.
Ücret Hesaplama ve Ay Farkları
Saatlik-günlük ücret sisteminde, ayın kaç gün çektiği doğrudan maaş hesaplamasına etki eder.
• 31 gün çeken aylarda → tam çalışan işçi 31 günlük ücret alır.
• Saatlik-günlük ücret ile asgari ücretin üzerinde çalışan bir işçi, Şubat ayında (28 veya 29 gün) → işçi tam çalışmışsa, o kadar günün karşılığı maaş alır.
Bu sistemde bir işçi, yıl boyunca tam çalışmışsa 365 günlük ücret alır.
Bu, maktu (aylık) ücretlilerle en büyük farklardan biridir.
Şubat Ayında Önemli Uygulama Bilgisi
Saatlik-günlük ücret sistemiyle ve asgari ücret seviyesinde çalışan bir işçi, Şubat ayında tam çalışmışsa SGK prim günü her zaman 30 gün bildirilir.
Ancak işveren, prim ve kazanç hesaplamasını sadece 28 veya 29 güne göre yaparsa hata olur.
Prim ve kazancın 30 güne tamamlanması zorunludur; aksi takdirde işçinin kazanç bildirimi eksik yapılır ve sosyal güvenlik hakları zarar görür.
Ücretten Kesinti Yapılabilir mi?
Kanunda ve varsa İş Sözleşmesinde belirtilen, işçiye tanımlanan tüm tam veya saatlik ücretli izin hakları dışında kalan, işçinin şahsi ve kişisel sebeplerinden dolayı çalışma günlerinde veya saatlerinde işe gelemediği süre kadar işçinin ücretinden kesinti yapılabilir.
Bu nedenler: geçici iş göremezlik, ücretsiz izin, devamsızlık, saatlik izin vb. durumlar olabilir.
İşveren burada, işçisi geçici iş göremezlik raporu aldığı durumlarda ilk 2 günü ödeme zorunluluğunda değildir.
Ancak işçi lehine kararlaştırılmalıdır.
Dolayısıyla sözleşmelerde ve ek muvafakatnamelerde mutlaka hukuki gerekçelerle bazı protokollerin netleştirilip yapılması gerekir.
SGK Hesaplama Parametreleri
SGK sistemi hesaplamalarda her zaman aşağıdaki temel değerleri kullanır:
• 1 gün → 7,5 saat
• 1 ay → 225 saat
• 1 ay → 30 gün
Prim, kazanç ve gün bildirimleri bu parametrelere göre yapılır.
Saatlik-günlük ücret sistemiyle çalışan işçilerde de tüm hesapların bu esaslara uygun olması gerekir.
Bazı Bilgi ve Formüller
• 1 saatlik ücreti × 225 = 30 günlük ücreti bulunur.
• 1 saatlik ücreti × 7,5 = 1 günlük ücreti bulunur.
• 1 saatlik ücret × %50 (1,5) = 1 saatlik fazla çalışma ücreti
• 1 saatlik ücret × %25 (1,25) = 1 saatlik fazla sürelerle çalışma ücreti
Eksik Gün Bildirimi ve SGK Yükümlülüğü
08.09.1999 tarihli ve 4447 sayılı yasa, işverenlere çalışanlarının eksik günlerini SGK’ya bildirme zorunluluğu getirmiştir.
Bu eksik günlerden bazı nedenler:
• Ücretsiz izin
• Geçici iş göremezlik raporu
• Devamsızlık
• Birden fazla neden
Prim Gün Hesaplama Örnekleri
Örnek 1: 31 gün çeken bir ayda, 3 gün ücretsiz izin → 31 – 3 = 28 gün prim ödeme, eksik gün: 3 gün.
Örnek 2: 31 gün çeken bir ayda, 1 gün geçici iş göremezlik raporu → 31 – 1 = 30 gün prim ödeme, eksik gün: yok.
Örnek 3: 30 gün çeken bir ayda, 6 gün ücretsiz izin → 30 – 6 = 24 gün prim ödeme, eksik gün: 6 gün.
Örnek 4: 28 gün çeken Şubat ayında, 2 gün devamsızlık → 28 – 2 = 26 gün prim ödeme, eksik gün: 2 gün.
31 Gün Çeken Aylarda Ücret Farkı
Bu sistemde çalışan işçiler, 31 gün çeken aylarda 1 günlük ücret fazlası alırlar.
Yani, yılın tamamında çalışmış bir işçi toplamda 365 günlük ücret alır.
Bu farkın doğru şekilde bordro ve prim hesaplarına yansıtılması gerekir.
Bu Hatayı Sakın Yapmayın!
Uygulamada yapılan en büyük hatalardan biri, saatlik izinlerin eksik gün bildirimine dahil edilmesidir.
Ay içerisinde işçinin şahsi ve kişisel sebepleri doğrultusunda farklı günlerde aldığı saatlik izinler toplanıp SGK’ya eksik gün olarak bildirilmesi büyük bir hatadır.
Bu, yalnızca maaş bordrosunda ücret kesintisi yaratır, SGK bildirimi gerekmez.
SGK Denetimleri
SGK denetimlerinde işyerlerinin şu konuları doğru uygulayıp uygulamadığına bakılır:
• Ücret türü sözleşmede açık mı?
• Saatlik veya günlük ücretler yasal alt sınırdan düşük mü?
• 31 çeken ayların farkları yansıtılıyor mu?
• Eksik gün bildirimleri gerekçelere uygun mu?
• Saatlik izinler hatalı şekilde eksik gün bildirimine dahil edilmiş mi?
• Geçici iş göremezlik raporları için sözleşmede uygulama net mi?
Bu hatalar hem işveren için cezai yaptırımlar hem de işçi için sigorta kayıpları doğurabilir.
Sorularınız İçin Ücretsiz Danışmanlık
Saatlik ve günlük ücret sisteminde birçok işletme ciddi sorunlar yaşamaktadır.
HRD’den bu konuda ücretsiz destek her zaman alabilirler.
.
Copyright © 2025 
All Rights
Reserved
